MENGEN VAN KLEUREN MET BEHOUD VAN KLEURKRACHT

Mono gepigmenteerde of enkelvoudig gepigmenteerde verven:

Het verdient aanbeveling om je palet samen te stellen met verven die slechts één pigment bevatten. We noemen dat monogepigmenteerde verf. De verf is  enkelvoudig gepigmenteerd. Met deze verven bereik je het breedste kleurenspectrum met schonere mengkleuren met meer kleurkracht.

Vertroebelen:

Als je aan het einde van een schilderdag alle restjes verf bij elkaar veegt, dan is de kans dat dit een grijze verf oplevert heel erg groot. Zo ook met het NAT-in-NAT schilderen, te veel onderling mengen vertroebelt de verf. Mocht dat gebeuren, dan kun je desnoods de nog natte verf wegschrapen en overnieuw beginnen.

Kleur code index / color code index:

Je tube olieverf is voorzien van een label met daarop de nodige informatie. Hieruit is te herleiden (soms via een aparte tabel) welke pigmenten gebruikt zijn. Deze pigmenten worden aangegeven met een codering die internationaal is vastgelegd in een zogenaamde “color code index”. Dit maakt het mogelijk om na te gaan welke pigmenten in bepaalde kleuren zijn verwerkt.

Voorbeelden van verven die enkelvoudige pigmenten bevatten:

  • Zinkwit : pigment PW4 (zinkoxide)
  • Titaanwit: pigment PW6 (titanium dioxide)
  • Cadmium geel: pigment PY35
  • Ultramarijn blauw: pigment PB29
  • Sienna gebrand: PR101
  • Kobaltblauw licht: PB28
  • Gele oker licht: PBr24
  • Gele oker: PY42

Er zijn echter ook kleuren die meervoudige pigmenten bevatten. Voorbeelden:

  • Omber gebrand: PR101 / PBk11
  • Omber naturel: PY42 / PR101 / PBk11
  • Warm grijs: PB9 / PR101 / PW6
  • Sienna naturel: PY42 / PR101
  • Kobalt blauw ultramarijn: PB29 / PB15

Duurdere verfsoorten bevatten veelal enkelvoudige pigmenten. In de goedkopere verf is de kleur benaderd/geïmiteerd met gebruik van meerdere pigmenttypen.

Mengen:

In principe is het beter om enkel die kleuren onderling te mengen, die enkelvoudige pigmenten bevatten. Daarbij loop je het minst kans op vertroebeling.

Dit feit heb je vast al eens ervaren. Immers met de drie primaire kleuren (rood, geel en blauw) kun je alle kleuren mengen, althans … theoretisch. Maar je merkt dan al snel dat veel kleuren minder helder en minder briljant tonen. Ze tonen grauw en verliezen aan kleurkracht.

Moet je met zo veel mogelijk mono gepigmenteerde verven schilderen?

Nou nee, hoe minder hoe beter. Het blijft een goed streven om te onderzoeken of we een schilderij met een “beperkt palet” kunnen maken. Zodanig dat je door menging onderling alle gewenste kleuren kunt maken zonder dat ze vertroebelt tonen. Een goed werk ziet er in zijn geheel evenwichtig uit en straalt meer harmonie uit.

Dit is de theorie, maar nu de praktijk:
Een ervaren kunstschilder zal trefzeker de juiste tint en hoeveelheid verf op de juiste manier en op de juiste locatie op het canvas opbrengen. Hierbij wordt het onnodig mengen van verf op het canvas zoveel mogelijk voorkomen. Daarom blijven de kleuren helder en briljant.

Toch goed om hier even bij stil te staan.  🙂

Opmerking:
Verf met enkelvoudige pigmenten wordt ook wel monogepigmenteerde verf genoemd.

Aanvullende relevante informatie:
Voorbeeld van een kleurkaart waarin de pigmentcode’s zijn aangegeven. Kleurkaart
Tabel met pigmentcode’s, samenstelling en nummer. Tabel
Kleurruimtegrafiek waarin de kleurcode’s staan weergegeven. Grafiek 1 en grafiek 2 

Een detail van de Color Index Code tabel

Een detail van een olieverf kleurkaart. Per kleur is/zijn de pigment code(s) vermeld.